Khulafa' Ar-Rasyidin

Khulafa ar-Rasyidin atau Khulafa ar-Rasyidun (jamak kepada Khalifatur Rasyid) bererti wakil-wakil atau khalifah-khalifah yang benar dan lurus. Mereka waris kepimpinan Rasulullah selepas kewafatan baginda Nabi Muhammad s.a.w. Perlantikan mereka dibuat secara syura iaitu perbincangan para sahabat atau pilihan khalifah sebelum. Selepas pemerintahan ini, kerajaan Islam diganti oleh kerajaan Ummaiyyah. Khulafa ar-Rasydin terdiri daripada empat sahabat:

• Saidina Abu Bakar, 632-634 M
• Saidina Umar Al-Khatab, (Umar І) 634-644 M
• Saidina Uthman Affan, 644-656 M
• Saidina Ali Abi Talib, 656-661 M

Saidina Abu Bakar As-Siddiq

Semasa Rasulullah s.a.w. sedang sakit tenat, baginda mengarahkan supaya Saidina Abu Bakar mengimamkan solat orang Islam. Selepas kewafatan Nabi Muhammad s.a.w., sebuah majlis yang dihadiri oleh golongan Ansar dan Muhajirin ditubuhkan untuk melantik seorang khalifah bagi memimpin umat Islam. Hasil daripada perjumpaan itu, Saidina Abu Bakar dilantik dan menjadi khalifah pertama umat Islam.
Perlantikan Saidina Abu Bakar mendapat tentangan daripada beberapa orang yang ingin melantik Saidina Ali Abi Talib sebagai khalifah antaranya ialah golongan khawarij. Tentangan itu tamat selepas Saidina Ali Abi Talib membaiahkan Saidina Abu Bakar. Antara kejayaan yang diperoleh Saidina Abu Bakar ialah melancarkan kempen untuk menghapuskan golongan Riddah dan nabi palsu dalam siri Peperangan Islam-Riddah, pengumpulan Al Quran, dan berjaya menawan beberapa kawasan milik Empayar Parsi dan Byzantine. Beliau wafat pada tahun 634.

Saidina Umar Al-Khattab

Semasa pemerintahan singkat Saidina Abu Bakar, Saidina Umar merupakan penasihat Saidina Abu Bakar. Saidina Abu Bakar mencalonkan Saidina Umar sebagai penggantinya sebelum kematiannya pada tahun 634 M. Dengan itu Saidina Umar menjadi khalifah kedua umat Islam.
Semasa pemerintah Saidina Umar, empayar Islam berkembang dengan pesat; menawan Mesopotamia dan sebahagian kawasan Parsi daripada Empayar Parsi (berjaya menamatkan Empayar Parsi), dan menawan Mesir, Palestin, Syria, Afrika Utara, dan Armenia daripada Byzantine (Rom Timur). Pada tahun 638, selepas pengempungan Baitulmuqaddis yang agak lama, tentera Islam berjaya menakluk kota tersebut.
Saidina Umar banyak melakukan perubahan terhadap sistem pemerintahan Islam, seperti menubuhkan pentadbiran baharu di kawasan yang baru ditakluk, memberi upah kepada tentera dan membuat jadual giliran bertugas, mewujudkan pejabat pos untuk surat menyurat, menyelaras aliran sungai untuk tujuan pertanian dan melantik panglima-panglima perang yang berkebolehan. Kota Basra dan Kufah juga dibina semasa pemerintahannya. Saidina Umar wafat pada tahun 644 selepas dibunuh oleh seorang hamba Parsi yang bernama Abu Lu'lu'ah.

Saidina Uthman Bin Affan

Saidina Uthman menjadi khalifah selepas Saidina Umar Al-Khatab dibunuh pada tahun 644 M. Beliau memerintah selama dua belas tahun iaitu dari tahun 644 sehingga tahun 656. Antara pembaharuan yang dibuat ialah menubuhkan angkatan tentera laut yang diketuai oleh Muawiyah dan membuat dasar terbuka dalam hubungan politik dan urusan dagangan. Beliau juga berjaya menyalin semula ayat al-Quran dalam bentuk yang sempurna dan dikenali sebagai Mushaf Uthman.Semasa pemerintahannya, keseluruhan Iran, sebahagian daripada Afrika Utara, dan Cyprus menjadi sebahagian daripada empayar Islam.Saidina Uthman wafat pada tahun 656 akibat dibunuh oleh pemberontak yang tidak puas hati dengan pemerintahannya.

Saidina Ali Bin Taib

Pada tahun 656 M, khalifah ketiga Islam iaitu Khalifah Uthman Affan wafat kerana dibunuh oleh pemberontak di dalam rumahnya sendiri. Segelintir masyarakat kemudiannya mencadangkan supaya Saidina Ali menjadi khalifah tetapi Saidina Ali menolak. Namun selepas didesak oleh pengikutnya, beliau akhirnya bersetuju menjadi khalifah. Ketika pemerintahannya telah terjadi dua perang saudara di kalangan umat Islam, iaitu Perang Jamal ("Perang Unta") antara tentera pimpinan Saidina Ali dengan pengikut Saiditina Aisyah binti Abu Bakar. Dalam perang ini, Zubair ibn Awwam dan Talhah ibn Ubaidillah telah terkorban. Perang Jamal berjaya dipadam oleh Khalifah Ali. Selepas tamat Perang Jamal, Khalifah Ali menghantar Saiditina Aisyah kembali ke Madinah sementara Perang Siffin pula membabitkan penentangan Muawiyah yang ketika itu berpusat di Damsyik. Dalam peperangan ini, Ammar ibn Yasir terkorban. Penentangan ini berjaya ditamatkan apabila empayar Islam dipecahkan kepada dua. Saidina Ali wafat pada tahun 661 Masihi akibat dibunuh oleh Abdul Rahman bin Muljam ketika beliau dalam perjalanan ke masjid untuk menunaikan solat subuh.

Ciri-ciri kepimpinan Khulafa Ar-rasyidin

•  Para khalifah mendapat didikan Rasulullah dan menjadi rujukan umat Islam selepas kewafatan baginda Rasulullah S.A.W.

•  Sentiasa bertanggungjawab dan amanah dalam apa jua hal.

•  Mereka merupakan pejuang yang berani dan tegas ketika menjalan tugas.

•  Sentiasa tawaduk (kehidupan yang sederhana) dan rendah diri.

•  Tegas menegakkan agama dan membangunkan negara.

Dasar Pentadbiran Khulafa Ar-Rasyidin.

•  Undang-undang dan perlembagaan negara berdasarkan Al-Quran dan As-sunnah.

•  Khalifah merupakan ketua negara.

•  Khalifah mempunyai kuasa membuat keputusan berdasarkan pandangan ahli majlis syura dan ijtihad.

•  Khalifah perlu bertanggungjawab menegakkan kebenaran dan memerintah negara dengan adil dan saksama.

•  Pegawai dilantik berdasarkan kecekapan dan kewibawaan.

•  Rakyat wajib taat kepada pemimpim yang taat kepada syariat Allah dan rasulnya.

•  Rakyat boleh menegur pemerintah melalui saluran yang betul.

Pembaharuan dalam sistem pentadbiran.

•  Menubuhkan Majlis As-Syura

•  Zaman Saidina Umar majlis As-Syura ditubuhkan khas untuk memilih khalfah

•  Pandangan mereka dirujuk untuk melantik pegawai kerajaan.

•  Ahli majlis syura: ahlul jillil wal aqdi iaitu mereka yang pandai menghurai dan membuat keputusan.

•  Pentadbiran wilayah

•  Mewujudkan jawatan gabenor wilayah

•  Mewujudkan jawatan baru seperti Ketua setiausaha, setiausaha, polis, pegawai pemungut cuka, ketua hakim.

•  Penubuhan Jabatan

•  Dewan al-Jundi : Mengendalikan latihan anggota tentera

•                               : Mengemaskini maklumat tentera

•                               : Mengurus pembayaran gaji kepada anggota tetap.

•                               : Mengurus perkara kebajikan anggota tentera.

•  Dewan al-Kharaj : Memungut dan mengumpul hasil negara.

•                                  : Menyediakan kemudahan kepada orang ramai untuk   membayar cukai.

Kesan Kepimpinan Khulafa Ar-rasyidin.

Corak kepimpinan- pemimpin negara merupakan ketua negara mendaulatkan syariat islam.
Sifat kepimpinan- pemimpin orang yang berakhlak dan berwawasan memajukan negara.
Ekonomi: dasar ekonomi yang adil mewujudkan kestabilan rakyat.
Sosial: perhatian kepada ilmu pengetahuan (akli dan nakli)
Rakyat dilayan sama rata
Kebajikan rakyat dijaga.

---